Μια στάση στη Παναγιά τη Θυμιανή.

 Μια στάση στη Παναγιά τη Θυμιανή.....

Εκείνο το πρωί ξεκινήσαμε με σκοπό ιερό. Πρώτος μας προορισμός η Παναγιά η Θυμιανή, καθισμένη κάτω απ το δρόμο, σιωπηλή φρουρός στα νότια άκρα της Κρήτης, εκεί όπου η πέτρα δένει με τη μνήμη κι ο άνεμος με τη λεβεντιά. Από κάτω, ορίζοντας απέραντος: το Λιβυκό πέλαγος λαμποκοπούσε σαν λιωμένο ασήμι κάτω από τις πρώτες αχτίδες του ήλιου. Ό,τι κι αν βαστούσε κανείς μέσα του, το τοπίο το μετουσίωνε – σε σιωπή, σε ανατριχίλα, σε προσευχή.

Πλάι στο περιφραγμένο κοιμητήριο των Κομιτάδων, οι αγριελιές, τα κυπαρίσσια, τα σχοίνα, ακόμα και τα χαμηλά θάμνα που φύτρωναν πεισματικά ανάμεσα στις πέτρες, έμοιαζαν να μιλούν με τις ψυχές των γενναίων. Ήταν όλα τους μέρος της ίδιας ανάμνησης, της ίδιας καταγωγής: Κρήτη λεύτερη, περήφανη, αιμάτινη.

Πίσω από τη μικρή, ιστορική εκκλησία –εκείνη που κάποτε ίσως ευλόγησε όρκους και επαναστάσεις– βρισκόταν το τελευταίο ενδιαίτημα του Στρατή. Σταθήκαμε. Δε μιλούσαμε. Στη  φωτογραφία του ακουμπούσε το βλέμμα μας σαν χάδι: το χαμόγελο αγνό και πηγαίο, τα στιβάνια γυαλισμένα απ’ τη λεβεντιά του, το βλέμμα του καθάριο – λες και κοίταζε μακριά, πέρα από τη ζωή. Ήταν όμορφος ο Στρατής… Όχι μονάχα γιατί η νιότη τον στόλιζε, μα γιατί η ψυχή του φαινόταν μέσα από τα μάτια του. Ήταν από ’κείνα τα παιδιά που γεννήθηκαν για να φωτίζουν, μα  μια σκληρή, άκαιρη μοίρα τού 'σβησε τη φλόγα της ζωής. Άδικα. Νωρίς. Ο Στρατής όμως ζει – στο χαμόγελό του, στο μνημόσυνο των βλεμμάτων μας, στις αφανέρωτες σκέψεις της Μαρίας.

Η Μαρία... στάθηκε κι εκείνη δίπλα μου, βουβή, μα τα μάτια της μιλούσαν. Της είπα πολλά, πάρα πολλά…….. – λόγια μπερδεμένα από τη συγκίνησή μου. Άτακτα, ασύντακτα, αδύναμα ίσως. Γιατί μπροστά σ’ αυτό το τοπίο, μπροστά στη μορφή του Στρατή, και κυρίως μπροστά στη μνήμη του πατέρα μου, ένιωθα μικρός. Σα να με διαπερνούσε το παρελθόν του, σα να στάθηκε για λίγο δίπλα μας και να μας χάιδεψε με βλέμμα αυστηρό αλλά γλυκό.

Κι ήταν τότε που ακούμπησα στο φράχτη των κυπαρισσιών κι άκουσα ψιθύρους… Όχι του ανέμου. Ήταν οι ψυχές. Η ψυχή του πατέρα μου. Του φίλου του, του συμπολεμιστή του απ’ τη Δράμα μα και των άλλων. Ήταν και η ψυχή του Στρατή, που μ’ έναν τρόπο, σαν να στεκόταν πιο ψηλά από τους σταυρούς, μαρτυρούσε ότι η λεβεντιά δεν πεθαίνει. Μονάχα αλλάζει μορφή.

Οι κορυφές των Λευκών Ορέων εκείνη την ώρα ασπρίζανε αχνά στο βάθος. Ο αέρας, κατερχόμενος από τις κορυφογραμμές, ερχόταν και ανακάτευε τις σκιές των δέντρων, τις σκέψεις μας, το δάκρυ που δεν μπορούσε να κυλήσει…... Στάθηκα για λίγο κι αναρωτήθηκα: πού αρχίζει και πού τελειώνει η λεβεντιά αυτών των τόπων; Πώς μπορεί η Κρήτη να γεννά ακόμα τέτοιες ψυχές, όπως αυτές που σήκωσαν την τιμή της Ελλάδας, όπως ο Δασκαλογιάννης, όπως ο κάθε ανώνυμος που πήρε τ’ άρματα για την πατρίδα και για την τιμή;

Κι ήξερα: δεν ήμασταν τυχαία εκεί. Δεν ήταν μια απλή επίσκεψη. Ήταν χρέος. Ήταν προσκύνημα. Ήταν ένας στόχος που είχαμε βάλει: να φτάσουμε εκεί, στα ριζά των Λευκών Ορέων, και να προσευχηθούμε. Για τη μνήμη. Για την ιστορία. Για τους δικούς μας και για όλους. Για τα δυο παλικάρια που κοιμούνται για πάντα στον Αστράτηγο. Για τον πατέρα μου, που στάθηκε λεβέντης όταν  κάποιοι  λύγιζαν. Το οφείλαμε σε αυτούς, το οφείλαμε και στον εαυτό μας.

Και η Μαρία… Εκεί, στην ησυχία, ένιωσα πως μέσα της γεννιόταν κάτι. Μια επανάσταση. Όχι με τουφέκια και λάβαρα, μα μια επανάσταση βαθιά, προσωπική – της ψυχής. Μια σιωπηλή επανάσταση. Η δική της ήταν.

Δεν μιλούσαμε. Ήμασταν πλήρεις. Κι όμως η σιωπή μάς βάραινε – όχι με πόνο, αλλά με εκείνη την παράξενη γαλήνη που έχει το δάκρυ πριν κυλήσει. Η νότια Κρήτη μας είχε ανοίξει την αγκαλιά της. Η πέτρα, η γη, η θάλασσα, οι άνθρωποι, όλα έμοιαζαν να μας λένε: εδώ να σταθείτε λίγο ακόμα· εδώ που η ψυχή δε χάνεται, μόνο αλλάζει πρόσωπο και γίνεται μνημοσύνη.

Κοίταξα το ρολόι μου, μα η ώρα δεν είχε σημασία. Μόνο το βλέμμα της Μαρίας είχε. Και το βλέμμα του πατέρα μου, που ένιωθα πως ακόμα μας παρακολουθούσε, περήφανος. Ίσως συγκινημένος……..

Έπρεπε να συνεχίσουμε. Ο καλός μας φίλος  μας περίμενε στο Πατσιανό. Αναρωτήθηκα αν μπορούσαμε να αντέξουμε άλλη συγκίνηση, άλλη φόρτιση. Έβαλα το κλειδί στη μηχανή του αυτοκινήτου. Έμεινα για λίγο ακίνητος. Πριν στρίψω το κλειδί, άφησα τη ματιά μου να πλανηθεί για μια τελευταία φορά στο κοιμητήριο των Κομιτάδων.

"Σας θυμόμαστε", ψιθύρισα. "Και θα σας θυμόμαστε όσο ανασαίνουμε.Όλους σας. "

Κι ύστερα, με μια βαθιά ανάσα, ξεκινήσαμε πάλι. Κάποιες υγρές εκκρίσεις των ματιών αδυνατούσαν να κυλήσουν στα μάγουλα. Μάλλον από μια εύλογη συγκίνηση……..

Η Παναγιά η Θυμιανή και το Κοιμητήριο των Κομιτάδων.

Στο μνήμα του Στρατή.

Αχ βρε Στρατή.

Στο τελευταίο ενδιαίτημά του και πάλι.

Το ξωκκλήσι αφιερωμένο στον Αγ. Ευστράτιο.

Δίπλα απ την ιστορική έξοδο του φαραγγιού της Ίμπρου.
"Έβλεπα" τη ψυχή του πατέρα μου να βρίσκεται εκεί.....


Η γεωμετρία των χρωμάτων

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από την ομάδα ΘΑΛΗΣ και ΦΙΛΟΙ.

Τετάρτη 27 Αυγούστου 2025

Mια μαντινάδα

 Με αφορμή μια κουβεντούλα......... αντιγράφω εδώ μια μαντινάδα που μου άρεσε πολύ....

“Την ξένη γνώµη να γροικάς, και τη δική σου κράτει......
Κι εκείνη απου σ΄ωφελεί, µε κείνη περιπάτει”

Φανταστική συνέντευξη: Gustav Lejeune Dirichlet

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση  από το ιστολόγιο του συναδέλφου Μαθηματικού Θανάση Δρούγα

Τρίτη 26 Αυγούστου 2025

Κυριακή 24 Αυγούστου 2025

Κρήτη "Παρέα με την Αριστέα" Άη Γιάννης Σφακιά!

 Δείτε παρακάτω το ενδιαφέρον βίντεο από το ορεινό χωριό των Σφακίων.


Πόρτο-Ρίκο...

 Φιγούρα ξωτική και ταξιδιάρικη

στο φως του φεγγαριού ανθίζει πάλι

γιατί όλη την ζωή του την εξόδεψε
παράφορα γυρεύοντας μιαν άλλη.

Θυμάμαι σαν παιδί γελούσε και έλεγε
στην σέλα ακροβατώντας ποδηλάτου:
Τον κόσμο εμείς θα φέρουμε στα μέτρα μας
πριν να μας φέρει εκείνος στα δικά του.

Ακούστε το βίντεο με τον Βασ. Παπ.


Παρασκευή 22 Αυγούστου 2025

«Ουλές» του 1944 στους τοίχους των Εξαρχείων

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση του Σπύρου Βλαχόπουλου από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Αυτοί που αγαπούν να βλέπουν τα τρένα να περνούν

 Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα του Δημήτρη Ρηγόπουλου από την εφημερίδα "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ".

Η διάβαση της Σχολής Ευελπίδων από το φαράγγι της Ίμπρου ( Μάης 1941).


Μάης του 1941. Στα άγρια βράχια της νότιας Κρήτης, εκεί όπου ο άνεμος γδέρνει την πέτρα και το φως λειαίνει τα πάντα, αντήχησαν βήματα νέων που δεν πρόλαβαν να γίνουν ακόμη άνδρες του πολέμου, μα κουβαλούσαν ήδη στις πλάτες τους την Ελλάδα. Ήταν οι Ευέλπιδες, τα παιδιά της Στρατιωτικής Σχολής, που είχαν αφήσει πίσω τους την κατεστραμμένη πατρίδα και αναζητούσαν στο νησί μιαν ύστατη γραμμή άμυνας.
Το φαράγγι της Ίμβρου άνοιγε μπροστά τους σαν σιωπηλή δοκιμασία. Στενό, απόκρημνο, γεμάτο σκιές και απρόσιτους όγκους, ήταν η πύλη που έπρεπε να διαβούν. Ο δρόμος δεν ήταν μονάχα πέτρινος· ήταν δρόμος ιστορίας και ευθύνης. Με τα σακίδια να βαραίνουν και τα όπλα να τους πληγώνουν τους ώμους, προχωρούσαν σκυφτοί, χωρίς λόγια, μόνο με τον ήχο της ανάσας τους να αντιλαλεί στις χαράδρες.
Στον ουρανό, τα γερμανικά αεροπλάνα συνέχιζαν το ανελέητο τους κυνήγι. Κάθε βουητό στις κορυφές πάγωνε την καρδιά. Κι όμως, κανείς δεν σταματούσε. Το βλέμμα ήταν καρφωμένο μπροστά, στο τέλος του φαραγγιού που έφερνε στη Χώρα των Σφακίων, εκεί όπου περίμενε η θάλασσα, η πιθανότητα διαφυγής, αλλά και η αβεβαιότητα.
Οι χωρικοί της Ίμβρου και των γύρω χωριών, βουβοί μάρτυρες, τους κοιτούσαν με θαυμασμό. Έβλεπαν στα πρόσωπα των Ευελπίδων όχι παιδιά μα αγέρωχους πολεμιστές. Άλλοι τους πρόσφεραν νερό, άλλοι κομμάτι ψωμί· κι εκείνοι, με ένα χαμόγελο κουρασμένο, δέχονταν ταπεινά τη φιλοξενία, σαν να ήξεραν πως η μοίρα τους ήταν αβέβαιη.
Η πορεία μέσα στο φαράγγι κράτησε ώρες. Η γη ανηφόριζε, ο ήλιος έκαιγε, οι πέτρες έγδαραν τα παπούτσια. Κι όμως, κάθε βήμα ήταν σαν όρκος. «Δεν θα λυγίσουμε», ψιθύριζαν μέσα τους. Η Σχολή Ευελπίδων, σύμβολο της συνέχειας του Έθνους, έπρεπε να σταθεί όρθια, ακόμη κι αν το σώμα κατέρρεε.
Στο τέλος της διάβασης, όταν το φαράγγι άνοιξε και ο ορίζοντας γέμισε από το φως του Λιβυκού πελάγους, η κούραση έσβησε. Ένα αίσθημα λύτρωσης τύλιξε τους νέους. Δεν είχαν φτάσει ακόμη στην ελευθερία, μα είχαν νικήσει την ίδια τους την αδυναμία. Το φαράγγι της Ίμβρου έγινε το μυστικό τους μνημείο· εκεί όπου η αντοχή, η πίστη και η νεότητα συνάντησαν την αιωνιότητα.
Έτσι κύλησε ο Μάης εκείνος, με τον ήχο των βημάτων τους να μένει χαραγμένος στις πέτρες. Και το φαράγγι, κάθε φορά που φυσά ο άνεμος, μοιάζει ακόμη να ψιθυρίζει τα ονόματά τους.
Κι όταν οι πρώτες πέτρες άφησαν τη θέση τους στα χώματα του κάμπου, φάνηκε μπροστά τους το χωριό Κομιτάδες, σκαρφαλωμένο στον λόφο, με τα ασπρισμένα του σπίτια να λάμπουν κάτω από τον ήλιο. Οι καμπύλες της γης άνοιγαν σαν αγκαλιά, και η σιωπή του τοπίου έμοιαζε με ανάσα θεϊκή που υποδεχόταν τους κουρασμένους οδοιπόρους.
Τα μάτια τους αντίκρισαν γυναίκες να βγαίνουν δειλά από τις αυλές, παιδιά να τρέχουν με περιέργεια στα στενά, γέροντες να σταυροκοπιούνται βλέποντας το παράξενο πλήθος των Ευελπίδων. Στιγμές μιας απλής ζωής, που συνέχιζε πεισματικά ακόμη και μέσα στην Κατοχή, έγιναν για τους νέους στρατιώτες εικόνες ανεκτίμητες, σαν όνειρο που έφερνε ελπίδα.
Ο αέρας μύριζε θυμάρι και ψωμί φρεσκοψημένο, κι η θέα προς το απέραντο πέλαγος έδινε στο βλέμμα τους βάθος και παρηγοριά. Στους Κομιτάδες, για λίγο, ένιωσαν πως υπήρχε ακόμη Ελλάδα ζωντανή, αυθεντική, που άντεχε να ανασαίνει κάτω από τον ζυγό. Και αυτή η αίσθηση έγινε για όλους φυλαχτό και υπόσχεση, πως ό,τι κι αν ακολουθούσε, η πατρίδα δεν θα χανόταν.

Το παραπάνω κείμενο είναι  αφιερωμένο στη μνήμη του πατέρα μου και των συμμαθητών-συμμαχητών του Α/ετών Ευελπίδων που πολέμησαν στη Μάχη της Κρήτης. Οι επισυναπτόμενες φωτό που τράβηξα πριν δυο μήνες περίπου, είναι από την έξοδο του φαραγγιού της Ιμπρου το οποίο διάβηκαν οι Ευέλπιδες μετά από εντολή των Βρετανών αξιωματικών με σκοπό να προφυλαχθούν από τα αεροπλάνα της Γερμανικής πολεμικής αεροπορίας. Σημειωτέον ότι εκεί έφτασαν γύρω στους 200 ή και λιγότεροι Ευέλπιδες, αφοή η Σχολή είχε διαλυθεί με προφορική εντολή του Διοικητή της στο οροπέδιο της Κράπης( ανήκει στην ευρύτερη περιοχή του Ασκύφου).

Απέναντι από το κόκκινο αυτοκίνητο η έξοδος του φαραγγιού.

Εδώ διακρίνεται η έξοδος του φαραγγιού.

Σπηλιές που χρησίμευσαν για ξεκούραση των Ελλήνων αλλά και των συμμαχικών στρατευμάτων. Ο δρόμος ψηλά, κάτω από τη κορυφογραμμή ενώνει τη Χώρα Σφακίων, με την Ίμπρο, τ΄Ασκύφου, τη Κράπη, τις Βρύσες και άλλα χωριά του Αποκόρωνα και φτάνει στα Χανιά.






Ο δρόμος αριστερά περνάει από Πατσιανό, Καψοδάσος, Αργουλέ, Ροδάκινο και φτάνει ίσαμε τα δυο μοναστήρια του Πρέβελη.

Πώς το ChatGPT απειλεί την ιστορία της τέχνης;

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση του Φοίβου Οικονομίδη στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ.

Έλα κοντά/ Καβούσι Β΄ μέρος.

 Δείτε παρακάτω το 2ο μέρος από το βίντεο που μας ταξιδεύει στο γνωστό χωριό της Κρήτης.


Πέμπτη 21 Αυγούστου 2025

Όταν το μπουζούκι παίρνει κεφάλι ...

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από το ιστολόγιο του συναδέλφου Μαθηματικού Θανάση Δρούγα.

Έλα κοντά | Καβούσι Α΄μέρος

 Δείτε παρακάτω το βίντεο από το όμορφο χωριό της Κρήτης.



Τετάρτη 20 Αυγούστου 2025

Η Άνδρος της Μαρίνας Καραγάτση

 Δείτε παρακάτω το βίντεο του Βαγγέλη Λουκίσα για την Άνδρο της Μαρίνας Καραγάτση.


Δε τους μπορώ.... Δε τους πάω......

 Επειδή όλες και όλοι τους νομίζουν ότι κάθε μέρα έχουμε...πρωταπριλιά!!!!

Λέτε να έχω άδικο???

Κυριακή 17 Αυγούστου 2025

Σάββατο 16 Αυγούστου 2025

Πέμπτη 14 Αυγούστου 2025

Ο κόσμος και η γνώση

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από την εφημερίδα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ.

Πατσιανός και Καψοδάσος

 Σε πρώτο πλάνο το χωριό Πατσιανός και σε δεύτερο το χωριό Καψοδάσος στα νότια του νομού Χανίων και πάνω από το Φραγκοκάστελλο.


Φωτό από τoν ιστότοπο: Sfakia Municipality Events.

«Τσίπα» και «Φιλότιμο», μειώνονται δραματικά!

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση του Πανεπιστημιακού Γιώργου Πιπερόπουλου από το alfavita.gr.

Η σαλάτα των Μαθηματικών

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ που έγραψε ο Άλκης Γαλδαδάς.

Μυστικά της Φαλάσαρνας

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από το περιοδικό ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ.

Δευτέρα 11 Αυγούστου 2025

Η Μονή Αγίου Ιλαρίωνος λίγο έξω από το χωριό Πρόμαχοι στην Αλμωπία.

 Με αφορμή την επιθυμία της οικογένειας του π. Πρωθυπουργού να κατατεθούν χρήματα σε ευαγή ιδρύματα στη μνήμη της αδικοχαμένης κόρης τους, αναρτώ εδώ ένα ενδιαφέρον βίντεο από τη Μονή Αγ. Ιλαρίωνος λίγες εκατοντάδες μέτρα δίπλα από το χωριό Πρόμαχοι της Αλμωπίας. Η φύση εκεί ξεσηκώνει τη σκέψη του επισκέπτη και προσκυνητή.

Κι αν με ρωτήστε ποια η σχέση μου με το παραμεθόριο χωριό θα είχα να πω πάρα πολλά. Υπόσχομαι να αναρτήσω με τη πρώτη ευκαιρία φωτό από το χωριό αυτό.


Γάζα: Δολοφονία δημοσιογράφων του Αλ Τζαζίρα από το Ισραήλ – Το τελευταίο μήνυμα του Ανάς Αλ Σαρίφ


 
Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από το in.gr.  Συγκινούν τα λόγια του αδικοχαμένου δημοσιογράφου!!!

Στέκομαι στις τελευταίες λέξεις του μηνύματος του.......

Μην ξεχάσετε τη Γάζα… Και μην με ξεχάσετε στις ειλικρινείς σας προσευχές για συγχώρηση και αποδοχή.

Φανταστικές συνεντεύξεις: ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση του συναδέλφου Θανάση Δρούγα στο ιστολόγιό του.

«Τα μαθηματικά έχουν ένα σύστημα λογικής, το ΑΙ όχι»

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από ΤΑ ΝΕΑ, για τις απόψεις του μεταδικτατορικού ερευνητή Βαγγέλη Πρωτόπαπα πάνω στην Τεχνητή Νοημοσύνη.

Κυριακή 10 Αυγούστου 2025

Φανταστική Συνέντευξη : Διογένης ο Κυνικός

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από το ιστολόγιο "ΜΑΘΗ....ΜΑΓΙΚΑ" του συναδέλφου Μαθηματικού Θανάση Δρούγου.

Χωριά του τόπου μας: Στα µονοπάτια του Ινναχωρίου

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση από την εφημερίδα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ που αναφέρεται σε χωριά της Χανιώτικης ενδοχώρας.

Οροπέδιο Ασκύφου, Χανιά, Κρήτη

Δείτε παρακάτω το βίντεο από το οροπέδιο που βρίσκεται στο δρόμο για τα Σφακιά.


Σάββατο 9 Αυγούστου 2025

Και πάλι χωρίς σχέδιο αρμενίζουμε

 Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα της Τασούλας Καραϊσκάκη από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Δημήτρης Πολέμης

 Δείτε παρακάτω ένα βίντεο του σκηνοθέτη Γιώργου Δάμπαση για τον νεότερο ιστορικό της  Άνδρου Δημήτριο Πολέμη, με αφορμή μια εκδήλωση που έγινε τις προηγούμενες μέρες στη Χώρα του νησιού.


Πέμπτη 7 Αυγούστου 2025

Στη Πύλη της άμμου......

 Σαν να βγήκε απ’ τις σελίδες ενός παλιού χρονικού, η Πύλη της Άμμου στέκει ακόμη — βουβή και σκονισμένη — στη βορειοανατολική άκρη της παλιάς πόλης των Χανίων. Δεν φωνάζει, δεν καμαρώνει· κι όμως, όσοι ξέρουν να ακούν τις πέτρες, καταλαβαίνουν πως εκεί κρύβεται ένας παλμός άλλων εποχών. Εκεί όπου τελειώνει ο κόσμος της τειχισμένης πόλης κι αρχίζει η αμμουδιά, το πέρασμα προς την ανοιχτή θάλασσα.

Χτίστηκε στα χρόνια των Ενετών, όταν η Κρήτη ήταν στολίδι της Γαληνοτάτης. Η Πύλη ήταν τόξο φρουρούμενο, με καμάρες και λίθινες σιωπές, που άνοιγε το πέρασμα στους εμπόρους και στους στρατιώτες, στους χωρικούς και στους ταξιδιώτες. Από εκεί περνούσαν φωνές και ονειροπολήσεις, ξύλα και σίδερα, δέρματα και κρασί· η πόλη ανάσαινε μέσα απ’ αυτήν.

Όμως η Πύλη δεν είδε μόνο εμπορικές μέρες· είδε και φοβερές. Στους πολέμους, σφραγίστηκε· στις επαναστάσεις, βομβαρδίστηκε· στους σεισμούς, ράγισε. Κι όταν η βουή της Ιστορίας σώπασε, η Πύλη έμεινε να θυμάται.

Την προσπέρασαν γενιές ανθρώπων: Τούρκοι, Έλληνες, Ευρωπαίοι· άλλοι την περνούσαν βιαστικά, άλλοι στάθηκαν κάτω απ’ το θόλο της κι έπιασαν το μέτωπό τους — να αναμετρηθούν με το βάρος του χρόνου.

Σήμερα, η Πύλη της Άμμου δεν ανοίγει πια προς κάποια έρημη ακτή· οδηγεί σε δρόμους και κτήρια σύγχρονα. Μα αν πλησιάσεις, θα δεις πάνω στις πέτρες της ρωγμές γεμάτες ψίθυρους. Ακόμη μπορείς να διακρίνεις κάτι από τον ενετικό της ρυθμό, τις λιτές της γραμμές, τα λησμονημένα σύμβολα. Ένα αρχιτεκτονικό υπόλοιπο, μια ανάμνηση ντυμένη με τη σκόνη των καιρών.

Και η γειτονιά τριγύρω – ήσυχη, με δρομάκια που μυρίζουν βασιλικό και υγρασία – μοιάζει να την σέβεται. Κάθετα σ’ εκείνη την είσοδο της Ιστορίας, περνούν πια αυτοκίνητα και άνθρωποι βιαστικοί. Λίγοι σταματούν, λίγοι σκύβουν το κεφάλι.

Όμως η Πύλη είναι εκεί· και όσο υπάρχει, κάτι από τη λεβεντιά των Χανίων δεν έχει χαθεί. Μια χαραμάδα στον χρόνο, ένα πέρασμα – όχι πια προς τη θάλασσα, αλλά προς τη μνήμη.