Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2025

Σκέψεις μου....

 Οι πιο πολλοί δεν αγαπάνε αυτά που έχουν,

γκρινιάζουνε πως τάχα δεν αρκούν.

Μα είν’ τα όνειρα γι’ αυτούς που ξέρουν να τα βλέπουν

και τα τραγούδια γι’ αυτούς που ξέρουν να τ’ ακούν!!!.

Ίσως να μην έχω συνειδητοποιήσει τη φλόγα που άναψε για να δημιουργήσω τούτη την ανάρτηση. Λέω ίσως...... Μπορεί να έφταιγε η ανάκληση της μνήμης από εκείνη τη.... στρατιωτική εντολή όπως μου την εξέφρασες......."Αυτό θα μείνει εδώ γιατί το θέλω εγώ!!!!".
Από την άλλη σκέφτηκα μια σύντομη ερμηνεία των τεσσάρων γραμμών που έγραψα πριν...... τους έδωσα λοιπόν μια δική μου "ερμηνεία"........ Μου είπα...λοιπόν "Στην καθημερινότητά μας, κάθε στιγμή μπορεί να είναι τραγούδι, κάθε βήμα ένα όνειρο. Μα για να το δούμε, πρέπει να πάψουμε να μετράμε τις σκιές μας και να υψώσουμε το βλέμμα στον ήλιο. Γιατί η ζωή δεν χαρίζεται σε εκείνους που ζητούν, αλλά σε εκείνους που ξέρουν να αναγνωρίζουν."
Αναρτώ τρεις φωτό από την επίσκεψη στα Δελιανά. Γιατί εκεί είδα τη φύση και την ιστορία να μου αποκαλύπτονται. Και αναγνώρισα την αδιαμφισβήτητη παρουσία τους.

Απέναντι απ τον Αη Γιάννη τον Πρόδρομο.

Το καμπαναριό της εκκλησίας.

Η είσοδος στο φαράγγι των Δελιανών.


Παρασκευή 22 Αυγούστου 2025

«Ουλές» του 1944 στους τοίχους των Εξαρχείων

 Διαβάστε εδώ την ανάρτηση του Σπύρου Βλαχόπουλου από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Η διάβαση της Σχολής Ευελπίδων από το φαράγγι της Ίμπρου ( Μάης 1941).


Μάης του 1941. Στα άγρια βράχια της νότιας Κρήτης, εκεί όπου ο άνεμος γδέρνει την πέτρα και το φως λειαίνει τα πάντα, αντήχησαν βήματα νέων που δεν πρόλαβαν να γίνουν ακόμη άνδρες του πολέμου, μα κουβαλούσαν ήδη στις πλάτες τους την Ελλάδα. Ήταν οι Ευέλπιδες, τα παιδιά της Στρατιωτικής Σχολής, που είχαν αφήσει πίσω τους την κατεστραμμένη πατρίδα και αναζητούσαν στο νησί μιαν ύστατη γραμμή άμυνας.
Το φαράγγι της Ίμβρου άνοιγε μπροστά τους σαν σιωπηλή δοκιμασία. Στενό, απόκρημνο, γεμάτο σκιές και απρόσιτους όγκους, ήταν η πύλη που έπρεπε να διαβούν. Ο δρόμος δεν ήταν μονάχα πέτρινος· ήταν δρόμος ιστορίας και ευθύνης. Με τα σακίδια να βαραίνουν και τα όπλα να τους πληγώνουν τους ώμους, προχωρούσαν σκυφτοί, χωρίς λόγια, μόνο με τον ήχο της ανάσας τους να αντιλαλεί στις χαράδρες.
Στον ουρανό, τα γερμανικά αεροπλάνα συνέχιζαν το ανελέητο τους κυνήγι. Κάθε βουητό στις κορυφές πάγωνε την καρδιά. Κι όμως, κανείς δεν σταματούσε. Το βλέμμα ήταν καρφωμένο μπροστά, στο τέλος του φαραγγιού που έφερνε στη Χώρα των Σφακίων, εκεί όπου περίμενε η θάλασσα, η πιθανότητα διαφυγής, αλλά και η αβεβαιότητα.
Οι χωρικοί της Ίμβρου και των γύρω χωριών, βουβοί μάρτυρες, τους κοιτούσαν με θαυμασμό. Έβλεπαν στα πρόσωπα των Ευελπίδων όχι παιδιά μα αγέρωχους πολεμιστές. Άλλοι τους πρόσφεραν νερό, άλλοι κομμάτι ψωμί· κι εκείνοι, με ένα χαμόγελο κουρασμένο, δέχονταν ταπεινά τη φιλοξενία, σαν να ήξεραν πως η μοίρα τους ήταν αβέβαιη.
Η πορεία μέσα στο φαράγγι κράτησε ώρες. Η γη ανηφόριζε, ο ήλιος έκαιγε, οι πέτρες έγδαραν τα παπούτσια. Κι όμως, κάθε βήμα ήταν σαν όρκος. «Δεν θα λυγίσουμε», ψιθύριζαν μέσα τους. Η Σχολή Ευελπίδων, σύμβολο της συνέχειας του Έθνους, έπρεπε να σταθεί όρθια, ακόμη κι αν το σώμα κατέρρεε.
Στο τέλος της διάβασης, όταν το φαράγγι άνοιξε και ο ορίζοντας γέμισε από το φως του Λιβυκού πελάγους, η κούραση έσβησε. Ένα αίσθημα λύτρωσης τύλιξε τους νέους. Δεν είχαν φτάσει ακόμη στην ελευθερία, μα είχαν νικήσει την ίδια τους την αδυναμία. Το φαράγγι της Ίμβρου έγινε το μυστικό τους μνημείο· εκεί όπου η αντοχή, η πίστη και η νεότητα συνάντησαν την αιωνιότητα.
Έτσι κύλησε ο Μάης εκείνος, με τον ήχο των βημάτων τους να μένει χαραγμένος στις πέτρες. Και το φαράγγι, κάθε φορά που φυσά ο άνεμος, μοιάζει ακόμη να ψιθυρίζει τα ονόματά τους.
Κι όταν οι πρώτες πέτρες άφησαν τη θέση τους στα χώματα του κάμπου, φάνηκε μπροστά τους το χωριό Κομιτάδες, σκαρφαλωμένο στον λόφο, με τα ασπρισμένα του σπίτια να λάμπουν κάτω από τον ήλιο. Οι καμπύλες της γης άνοιγαν σαν αγκαλιά, και η σιωπή του τοπίου έμοιαζε με ανάσα θεϊκή που υποδεχόταν τους κουρασμένους οδοιπόρους.
Τα μάτια τους αντίκρισαν γυναίκες να βγαίνουν δειλά από τις αυλές, παιδιά να τρέχουν με περιέργεια στα στενά, γέροντες να σταυροκοπιούνται βλέποντας το παράξενο πλήθος των Ευελπίδων. Στιγμές μιας απλής ζωής, που συνέχιζε πεισματικά ακόμη και μέσα στην Κατοχή, έγιναν για τους νέους στρατιώτες εικόνες ανεκτίμητες, σαν όνειρο που έφερνε ελπίδα.
Ο αέρας μύριζε θυμάρι και ψωμί φρεσκοψημένο, κι η θέα προς το απέραντο πέλαγος έδινε στο βλέμμα τους βάθος και παρηγοριά. Στους Κομιτάδες, για λίγο, ένιωσαν πως υπήρχε ακόμη Ελλάδα ζωντανή, αυθεντική, που άντεχε να ανασαίνει κάτω από τον ζυγό. Και αυτή η αίσθηση έγινε για όλους φυλαχτό και υπόσχεση, πως ό,τι κι αν ακολουθούσε, η πατρίδα δεν θα χανόταν.

Το παραπάνω κείμενο είναι  αφιερωμένο στη μνήμη του πατέρα μου και των συμμαθητών-συμμαχητών του Α/ετών Ευελπίδων που πολέμησαν στη Μάχη της Κρήτης. Οι επισυναπτόμενες φωτό που τράβηξα πριν δυο μήνες περίπου, είναι από την έξοδο του φαραγγιού της Ιμπρου το οποίο διάβηκαν οι Ευέλπιδες μετά από εντολή των Βρετανών αξιωματικών με σκοπό να προφυλαχθούν από τα αεροπλάνα της Γερμανικής πολεμικής αεροπορίας. Σημειωτέον ότι εκεί έφτασαν γύρω στους 200 ή και λιγότεροι Ευέλπιδες, αφοή η Σχολή είχε διαλυθεί με προφορική εντολή του Διοικητή της στο οροπέδιο της Κράπης( ανήκει στην ευρύτερη περιοχή του Ασκύφου).

Απέναντι από το κόκκινο αυτοκίνητο η έξοδος του φαραγγιού.

Εδώ διακρίνεται η έξοδος του φαραγγιού.

Σπηλιές που χρησίμευσαν για ξεκούραση των Ελλήνων αλλά και των συμμαχικών στρατευμάτων. Ο δρόμος ψηλά, κάτω από τη κορυφογραμμή ενώνει τη Χώρα Σφακίων, με την Ίμπρο, τ΄Ασκύφου, τη Κράπη, τις Βρύσες και άλλα χωριά του Αποκόρωνα και φτάνει στα Χανιά.






Ο δρόμος αριστερά περνάει από Πατσιανό, Καψοδάσος, Αργουλέ, Ροδάκινο και φτάνει ίσαμε τα δυο μοναστήρια του Πρέβελη.

Σάββατο 19 Ιουλίου 2025

Με αφορμή ένα πέρασμά μου έξω από το καμμένο κουφάρι του πολεμικού μουσείου Χανίων.

 Στο άδειο, καμένο κέλυφος του Πολεμικού Μουσείου Χανίων, εκεί όπου κάποτε αντηχούσαν τα βήματα των επισκεπτών και η βραχνή φωνή των οδηγών που αφηγούνταν τη δόξα και τη θυσία, τώρα στέκει η σιωπή. Ο άνεμος περνάει από τα ξεχαρβαλωμένα παράθυρα, όπως τότε περνούσαν οι σκιές των πολεμιστών. Ένα κτήριο που κάποτε φύλαγε τη μνήμη – τώρα καταρρέει, μαζί του και οι ιστορίες που κρατούσε φυλαγμένες.

Εκεί μέσα υπήρχε το γιαταγάνι του Μανούσου από τα Σφακιά, μια ξιφολόγχη Ιταλική απ’ τον Πόρο, κομμάτια από αλεξίπτωτα που έπεσαν στους κάμπους του Μάλεμε, φωτογραφίες στρατιωτών με μάτια καθάρια και στολές σκονισμένες απ’ τον αγώνα. Μια κάπα Γερμανού λοχία, λεία από ενέδρα στα βουνά της Σελίνου. Μια επιστολή, με δάκρυα και τιμή, από μάνα που έχασε τον γιο της στην Κάνδανο.

Το μουσείο μιλούσε. Μιλούσε για τα φονικά στο Κοντομαρί, όπου άνδρες εκτελέστηκαν με ψυχρό μένος – γιατί υπερασπίστηκαν το σπίτι τους. Για τη ρημαγμένη Κάνδανο, που οι ναζί την ισοπέδωσαν για να διδάξουν φόβο. Μιλούσε και για τα Σφακιά, άγρια και περήφανα, καταφύγιο Ελλήνων και συμμάχων, τόπος ελευθερίας και σφαγής.

Μα τώρα, μόνο πινακίδες προειδοποιούν: «Κίνδυνος από πτώση αντικειμένων». Και όμως, πιο βαριά απ’ όλα πέφτει η λήθη. Η λήθη που σβήνει ονόματα και μορφές. Όχι όμως το όνομα του Στρατηγού Εμμανουήλ Τζανακάκη, του λεβέντη από τη Μεσαρά, που έφτασε Υπουργός Στρατιωτικών κι άφησε πίσω του πράξεις και ήθος. Ο δρόμος μπροστά στο μουσείο τον τιμά – αλλά το κτήριο φωνάζει για κάτι παραπάνω: για ανάσταση της μνήμης.

Γιατί εδώ μέσα δεν καήκαν απλώς ντουβάρια. Καήκαν θραύσματα λεβεντιάς. Κι όσο απομένει έστω ένας που θυμάται, το μουσείο θα συνεχίσει να υπάρχει – μέσα του.

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2025

Η Ιερά Μονή Πρέβελης: Κέντρο Πίστης και Αντίστασης στην Κρήτη.....

 

1. Ιστορική Πορεία της Μονής Η Ιερά Μονή Πρέβελης ιδρύθηκε στο τέλος του 16ου αιώνα και αποτέλεσε κέντρο πνευματικής και εθνικής δράσης κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Ο ρόλος της ενισχύθηκε ιδιαίτερα στους εθνικούς αγώνες, συμβάλλοντας σε επαναστατικές κινήσεις και παρέχοντας υλική και ηθική υποστήριξη στους αγωνιζόμενους Έλληνες.

Πηγή: Ι. Κουρκουμέλης, "Η Ιερά Μονή Πρέβελης", 2004.


2. Η Μονή Πρέβελης στην Κατοχή (1941–1944) Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, η Μονή Πρέβελης μετατράπηκε σε καταφύγιο για συμμαχικούς στρατιώτες (κυρίως Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς) και Έλληνες αγωνιστές. Υπήρξε επίσης σημείο συντονισμού αποστολών διαφυγής προς τη Μέση Ανατολή, μέσω του Λιβυκού Πελάγους.

Πηγές:

  • The National Archives (UK), HS 5/441 – αναφορά Thomas Dunbabin.

  • Antony Beevor, "Crete: The Battle and the Resistance", 1991.

Η Μονή υπέστη βομβαρδισμό το 1943 από τις γερμανικές δυνάμεις, ενώ μοναχοί της καταδιώχθηκαν για τη συμμετοχή τους στο αντιστασιακό έργο.

Μαρτυρία: Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, Αρχείο Προφορικής Ιστορίας Κρήτης.


3. Ο Ηγούμενος Αγαθάγγελος Λαγγουβάρδος Ο ηγούμενος της Μονής κατά την Κατοχή, Αγαθάγγελος Λαγγουβάρδος, διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στην προστασία και ενίσχυση των διωκόμενων. Υπήρξε σύνδεσμος μεταξύ των μοναχών, των Κρητών ανταρτών και των συμμαχικών πρακτόρων.

Πηγές:

  • Αρχείο Μητρόπολης Ρεθύμνης, φ. 42/1945.

  • Patrick Leigh Fermor, "Abducting a General", 2014.


4. Η Φιλοξενία Ελλήνων Ευελπίδων Μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη διάλυση της Σχολής Ευελπίδων το 1941, ομάδα Ευελπίδων βρέθηκε στην Κρήτη με στόχο τη μετάβασή τους στη Μέση Ανατολή. Ορισμένοι εξ αυτών φιλοξενήθηκαν στη Μονή Πρέβελης, όπου παρέμειναν προσωρινά, εφοδιάστηκαν και εντάχθηκαν σε αποστολές διαφυγής.

Πηγές:

  • M. Woodhouse, "The Struggle for Greece", 2002.


5. Συμπεράσματα Η Ιερά Μονή Πρέβελης, δια του ηγουμένου και των μοναχών της, συνέβαλε καθοριστικά στην Εθνική Αντίσταση, προσφέροντας καταφύγιο, εφόδια, πνευματική ενίσχυση και οργάνωση διαφυγής. Η φιλοξενία Ελλήνων Ευελπίδων αποτελεί ακόμα μία πτυχή της πολυδιάστατης προσφοράς της Μονής στον Αγώνα.


Βιβλιογραφία & Πηγές

  • Ι. Κουρκουμέλης, Η Ιερά Μονή Πρέβελης, 2004

  • Beevor Antony, Crete: The Battle and the Resistance, 1991

  • The National Archives UK, HS 5/441

  • Αρχείο Μητρόπολης Ρεθύμνης

  • Fermor Patrick Leigh, Abducting a General, 2014

  • Woodhouse M., The Struggle for Greece, 2002

  • Αρχείο ΕΚΚΕ – Προφορική Ιστορία Κρήτης