Από που πηγάζει η ανάγκη μας να χορεύουμε;

Διαβάστε εδώ το πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμα από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ.

Διαφορές των φύλων στα Μαθηματικά.

Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ.

Ο "Γολγοθάς" του ελληνικού blogging

Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ για το ελληνικό blogging.

Η διαρκής κρίση του καπιταλισμού

Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα του κ. Ηλία Μαγκλίνη από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

O Διαβολάκος...

Στίχοι: Δημήτρης Σκαρπέλης
Μουσική: Πάνος Μιχαλόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Πάνος Μιχαλόπουλος

Έβαλε ο διαβολάκος
Την ουρά του πάλι
Και σου πήρε τα μυαλά σου
Μες' απ' το κεφάλι

Ξεσηκώθηκες να φύγεις
Πια δεν μ' αγαπάς
και ρωτώ πια ειν' η αιτία
Που με παρατάς

Αν εκτίμησες παλάτια
Λίρες και στολίδια
Πέταξε την, την καρδιά σου
μέσα στα σκουπίδια

Με τον έναν με τον άλλον
Θέλεις να γυρνάς
κι ό,τι έκανα για 'σενα
όλα τα ξεχνάς

Γιώργο ευχαριστώ για την αφιέρωσή σου για μένα.
Την άλλη φορά τα βήματα τούτης της ζεμπεκιάς θα
αφιερώσω σε όλους τους φίλους μου.

Tου Αγ. Βαλεντίνου σήμερα.

Διαβάστε εδώ πως η κ. Ελένη Μπίστικα από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ γράφει για την σημερινή γιορτή του Αγ. Βαλεντίνου.

Aπόκριες

Καθώς διανύουμε την ευχάριστη περίοδο της Αποκριάς αποφάσισα αυτή την εβδομάδα να αναφερθώ σε αυτό το γεγονός. Αλήθεια, πόσα γνωρίζουμε για αυτή την γιορτή η οποία είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα Χριστούγεννα και το Πάσχα; Τι εννοούμε με το όρο «Αποκριά» και τι είναι το «Τριώδιο»; Ποια είναι η στάση της Εκκλησίας απέναντι στα έθιμα της Αποκριάς; Μη ανησυχείτε καθόλου αγαπητοί αναγνώστες, γιατί αυτό ακριβώς το κείμενο θα λύσει όλες τις απορίες και θα μάθουμε πολλά περισσότερα σχετικά με τις Αποκριές.... Λοιπόν, το μόνο που μένει είναι να ξεκινήσω....

Οι Απόκριες αρχίζουν με το άνοιγμα του Τριωδίου. Το «Τριώδιο» είναι το βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ακολουθίας των ύμνων που ψέλνονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι και του Σάββατου. Μετά την εμφάνιση και τον βαθμιαίο καταρτισμό του σαραντάημερου της νηστείας προ του Πάσχα, δημιουργήθηκε σχετική ασματική ποίηση και συλλέχθηκε σε ένα βιβλίο. Το εκκλησιαστικό βιβλίο «Τριώδιο» αρχικά περιείχε τρεις ωδές. Ενώ σήμερα, περιλαμβάνει ιερά ποιήματα από τον 5ο ως τον 15ο αιώνα. Το 1522 μΧ εξεδόθη στη ελληνική γλώσσα το πρώτο έντυπο του Τριωδίου.

Ετυμολογικά η λέξη «Αποκριά» σημαίνει «μακριά από το κρέας». Ουσιαστικά οι «Απόκριες» είναι η περίοδος ψυχικής και σωματικής προετοιμασίας του ανθρώπου για να βιώσει το Θείο Πάθος και την ανάσταση του Σωτήρα Χριστού. Περιλαμβάνει τις τρεις εβδομάδες πριν από την Μεγάλη Σαρακοστή.Η περίοδος αυτή προσδιορίζεται από τις Κυριακές του " Τελώνου και Φαρισαίου", του "Ασώτου", των "Αποκρέων" και της "Τυρινής".

Οι Απόκριες σύμφωνα με την λαογραφία είναι η περίοδος που συνδυάζεται με το έθιμο του "Καρνάβαλου", την θεότητα της Αποκριάς. Είναι έθιμο του γλεντιού, της ψυχαγωγίας, του "μασκαρεύματος" και της ξεγνοιασιάς. Για την προελευσή του υπάρχουν πολλές εκδοχές. Ίσως να προέρχεται από τα Σατουρνάλια ή τα Λουπερκάλια των Ρωμαίων. Ίσως πάλι να προέρχεται και από την συγχώνευση εθίμων που υφίσταται από την αρχαιότητα και έχουν σχέση με την αναγέννηση της φύσης. Από όπου όμως κι αν προέρχεται το βέβαιο είναι ότι γιορτάζονταν και βιωνόταν δυναμικά από το λαό μας, και φυσικά αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Τις ημέρες της Αποκριάς, σε όλη την χώρα γίνονται τα ονομαζόμενα "Καρναβάλια". Κατά πάσα πιθανότητα η λέξη "Καρναβάλι" προέρχεται από τις λατινικές λέξεις " carrus navalis" που σημαίνουν "ναυτικό αμαξίδιο". Και αυτό γιατί στις πομπές που γίνονταν κατά την διάρκεια των Ελευσίνιων μυστηρίων, για να μεταφερθεί το Ιερό Πέπλο της Αθηνάς στον Παρθενώνα, μέσω της Ιεράς οδού παρήλαυνε και μία μικρογραφία Ιερού Πλοίου. Οι μικρογραφίες αυτές είχαν ρόδες, τις στόλιζαν με άνθη και καρπούς και έπαιρναν μέρος στις πομπές. Σε αρχαία αγγεία, επίσης συναντάμε παράσταση του Διόνυσου που κάθεται πάνω σ ένα τέτοιο πλοίο.

Κάποια από τα ήθη και τα έθιμα της Αποκριάς στο τόπο μας έχουν να κάνουν με το φαγητό και συγκεκριμένα με το κρέας. Έτσι, μία εβδομάδα πριν από την Τσικνοπέμπτη, ξεκινούσε η διαδικασία της σφαγής των γουρουνιών, τα "χοιροσφάγια". Για το λόγο αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομαζόταν και "σφαγαριά". Η "σφαγαριά", η πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου, κατά την οποία γινόταν το σφάξιμο των γουρουνιών ήταν γιορτή για όλο το χωριό.Οι κάτοικοι σχημάτιζαν φιλικές συντροφιές και έσφαζαν με τη σειρά τα χοιρινά τους. Όλη την υπόλοιπη εβδομάδα, άντρες και γυναίκες ασχολούνταν με την παρασκευή του κρέατος.

Εκτός από τα συμπόσια, τις διασκεδάσεις, τα "χοιροσφάγια", την θύμηση των νεκρών, κύριο χαρακτηριστικό των "Αποκριών" είναι οι μεταμφιέσεις.Αυτές συνδιάζονται με αθυροστομίες, με θεατρικούς διαλόγους και παρουσίαση διαφόρων δρωμένων.Αναβίωναν προλήψεις και δεισιδαιμονίες, ακούγονταν άσεμνα τραγούδια και γινόταν εικονικές δίκες. Μεταμφιέζονταν σε " μπούλες", οι άντρες ντύνοταν γυναίκες και οι γυναίκες σε άντρες, μαζεύονταν σε παρέες και γύριζαν σ όλο το χωριό από σπίτι σε σπίτι. Τους δέχοταν, τους κερνούσαν, αντάλλαζαν αστεία και προσπαθούσαν με εύθυμο τρόπο να τους κάνουν να φανερώσουν το πρόσωπο τους, την ταυτότητα τους. Επίσης, από νωρίς τα βράδια μαζεύονταν στις γειτονιές, στα ξέφωτα και στις πλατείες όπου άναβαν φωτιές. Εκεί, μικροί και μεγάλοι χοροπηδώντας γύρω στις φωτιές, τραγουδούσαν εύθυμα και έλεγαν πιπεράτα αστεία.

Οι μεταμφιέσεις πρωτοεμφανίστηκαν το 2000 πΧ περίπου στη Ασία και συγκεκριμένα στην Μεσοποταμία και την Βαβυλωνία.Σε πιο πρόσφατες εποχές, οι μεταμφιέσεις κυριαρχούσαν όχι μόνο στο Βυζάντιο, όπου η αποκριά έπαιρνε πάνδημο χαρακτήρα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και σε άλλους λαούς.

Ωστόσο η συνήθεια της μεταμφίεσης ήδη από τον 2ο μΧ αιώνα βρήκε αντίθετη την Εκκλησία που έβλεπε σε αυτές τις εκδηλώσεις την συνέχιση των ειδωλολατρικών εθίμων.Παρ' όλες όμως τις απαγορεύσεις από την Εκκλησία, οι γιορτές αυτές επιβίωσαν στο Βυζάντιο, γεγονός που ανάγκασε την Εκκλησία κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, στην "Εν Τρούλου Οικουμενική Σύνοδο" να ασχοληθεί με αυτή την "ειδωλολατρική" συνήθεια των Βυζαντινών. Έτσι, οι κανόνες της Συνόδου, απαγόρευσαν στους άνδρες και στις γυναίκες να μεταμφιέζονται στο άλλο φύλο καθώς και να φορούν μάσκες με την απειλή του αφορισμού.

Κατά την διάρκεια της Αποκριάς, εκτός από τις μεταμφιέσεις, οργανώνονται και διάφορα παιχνίδια με νικητές και νικημένους. Στα χωριά της Πηνείας παιζόταν ο "Βαλμάς" από δύο ομάδες ατόμων δεμένες σε σχοινί. Νικούσε η ομάδα που τραβούσε προς το μέρος της την άλλη ομάδα. Το ξεχωριστό στο παιχνίδι ήταν ότι πριν και μετά το παιχνίδι έκαναν ένα αστείο διάλογο σαν θεατρικό. Η "ρίψη του λίθου" πάλι, ήταν αγώνισμα. Σ΄αυτό προσπαθούσαν να χτυπήσουν το στόχο τους ρίχνοντας πέτρες, τις "σομάδες". Άλλες συνήθειες που διασκέδαζαν και προξενούσαν πολύ γέλιο είναι τα " αλευρώματα" , τα οποία προέρχονται από το Γαλαξίδι, αλλά και τα "γιαουρτώματα". Και τα "αλευρώματα" και τα "γιαουρτώματα" είναι έθιμα που ισχύουν μέχρι σήμερα.

Διάφορα λαικά δρώμενα " ελάμβαναν χώραν " κατά την διάρκεια αυτής της γιορτής. Ένα από τα βασικά θέματα της Αποκριάς ήταν η Αναπαράσταση του Γάμου. Γίνονταν εικονικοί γάμοι ανάμεσα στα χωριά και γαμήλιες πομπές ξεκινούσαν από το ένα χωριό για να πάνε στο άλλο. Μετά την συνάντηση του γαμπρού και της νύφης, ακολουθούσε τρικούβερτο γλέντι. Επίσης, δεν έλειπαν και οι εικονικές δίκες με βάσει τα προικοσύμφωνα. Γενικά διακωμωδούσαν υποθέσεις που τους βασάνιζαν στη καθημερινότητα τους. Μα και σήμερα, αν κάποιος τύχει τις μέρες της Αποκριάς να βρεθεί σε κάποιο χωριό θα δει να αναβιώνουν εικονικοί γάμοι.

Πολύ γνωστό είναι και το "γαιτανάκι". Το "γαιτανάκι" είναι ένα ψηλό ξύλο με δεμένες πολύχρωμες κορδέλες.Γύρω από το "γαιτανάκι" άντρες και γυναίκες χορεύουν παραδοσιακούς χορούς. Λέγεται ότι το "γαιτανάκι" έγινε γνωστό από τους Αρκάδες που εγκαταστάθηκαν στη Ηλεία. Η τελευταία εβδομάδα των Αποκρέων είχε σχέσεις με την εμφάνιση του Διαβόλου. Μασκαράδες διάβολοι, κακομούτσουνοι με σχισμένα σκούρα ρούχα, διέσχιζαν τους δρόμους και υποστήριζαν ότι έπαιρναν τις ψυχές. Ίσως, το έθιμο αυτό έχει σχέση με τα ψυχοΣάββατα.

Κυρίως έθιμο των χωριών του Κάμπου είναι το "Γκοτσαριό" ή "Τσετιά" ή "Γενίτσαροι" που έδινε και το χρώμα των Αποκριών με αποκορύφωμα την Κυριακή της Τυρινής όπου οι τσετιές των χωριών κατάφταναν στα Λέχαινα "εν πομπή" για τον τελικό διαγωνισμό σε ένα πραγματικό μεγαλειώδες λαικό πανηγύρι. Η προετοιμασία της "Γκοτσαριά" ξεκινούσε ένα μήνα πριν από τις Απόκριες.

Με την " Καθαρά Δευτέρα" φτάνει το τέλος των Αποκριών και αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή.Γιορτάζεται στη εξοχή με νηστίσιμα και κρασί Την ημέρα αυτή συνηθίζεται παρέες να μαζεύονται σε συκεκριμένους τόπους για να γιορτάζουν τα "Κούλουμα"..Συνεχίζεται η ευθυμία με τραγούδια. Κάθε τόπος πέρα των κοινών εθίμων έχει και τα δικά του ξεχωριστά έθιμα. Τα κοινά έθιμα είναι το άζυμο ψωμί, δηλαδή η "λαγάνα", και τα τα λογιών νηστίσιμων φαγώσιμων (κρεμμύδια και σκόρδα, ταραμάς, φασολάδες λευκές κ.α.).Το σήμα κατατεθέν της της ημέρας ήταν τα βρασμένα κουκιά.Το πέταγμα του "χαρταετού" είναι ανάμεσα στα έθιμα.Τους χαρταετούς τους κατασκεύαζαν τα παιδιά με καλάμια και χαρτί. Τώρα υπάρχουν έτοιμοι χαρταετοί στο εμπόριο. Επίσης οι νοικοκυρές ζύμωναν ψωμί "λιζό", την μπουγάτσα. Οι Αγραπιδοχωρήτες που εγκαταστάθηκαν στην Ηλεία έφταχναν και τα "αλμυροκούλουρα". Οι νεαρές κοπέλες έτρωγαν τα αλμυροκούλουρα και δεν έπιναν καθόλου νερό για να πάει ο μέλλων σύζυγος τους στο όνειρο τους και να τους δώσει νερό. Αλλού την Παραμονή της Κ.Δευτέρας, οι γυναίκες έβγαζαν βολβούς, πρόσεχαν ο πρώτος να είναι ο μεγαλύτερος που τον τοποθετούσαν με τα φύλλα του το πρωί της Κ.Δευτέρας στη πόρτα του σπιτιού.

Με το τέλος αυτού του κειμένου, το αφιερωμένο στις Απόκριες, ελπίζω να συνέβαλλα (έστω και λίγο) στον εμπλουτισμό των γνώσεων για την συγκεκριμένη γιορτή.Επίσης, εύχομαι σε όλους "Καλές Αποκριές" μέχρι το "ραντεβού" μας την επόμενη εβδομάδα.

Το κείμενο είναι από το Blog ebvomadiaio-rantevou.pblogs.gr